Rok 2024 ma realne szanse być pierwszym od kilku lat, kiedy na rynek nieruchomości powróci normalność. Z konsekwencjami pandemii będziemy walczyć jeszcze długo. Całkowita reorganizacja sposobu pracy banków i instytucji, zerwanie łańcuchów dostaw, niestabilne i bardzo wysokie ceny materiałów budowlanych i surowców – wszystko to oznaczało nie lada wyzwania dla rynku deweloperskiego. Ciężkie chwile przeżywał rynek najmu długoterminowego, jeszcze trudniejsze – krótkoterminowego.
Aby zmierzyć się z bezprecedensową sytuacją, rząd i RPP zdecydowały się na radykalne środki. Obniżenie podstawowej stopy procentowej umożliwiło złapanie oddechu osobom już posiadającym kredyty hipoteczne, ale znacznie ograniczyło dostęp do nich nowym chętnym, przed którymi banki stawiały wyjątkowo wysokie wymagania. W efekcie najbardziej skorzystali najbogatsi, wykupując dostępne mieszkania i generując zapotrzebowanie, którego nie byli w stanie zaspokoić deweloperzy. Dostępność lokali jeszcze spadła, gdy banki ostatecznie obniżyły wymagania wobec kredytobiorców. Sytuację pogorszyła jeszcze gwałtownie rosnąca wartość podstawowej stopy procentowej – gdyby nie wakacje kredytowe, część Polaków straciłaby wówczas mieszkania, nie mogąc spłacać kredytów, których raty wzrosły nawet dwukrotnie.
Gdy wydawało się, że gorzej być już nie może, Rosja zaatakowała Ukrainę, powodując gwałtowny odpływ fachowców (m.in. z branży budowlanej), którzy wracali walczyć o swój kraj, a także napływ ludności uciekającej przed wojną, potrzebującej miejsca do mieszkania. Ponownie doszło do destabilizacji łańcuchów dostaw i znacznych podwyżek cen materiałów budowlanych. Deweloperzy nie mieli wyboru – planowane inwestycje trzeba było często odwlekać a te już rozpoczęte – zamrażać.
Odwilż nastąpiła w 2023 r. – rosnące płace, niskie bezrobocie i kilka lat bez możliwości zaciągnięcia kredytu, za to z możliwością poczynienia znacznych oszczędności, a także obniżenie wymagań przez banki i rządowy program Bezpieczny Kredyt 2%, spowodowały zwiększone zainteresowanie nabywców aż do punktu wykupienia większości dostępnych lokali, co z kolei oczywiście przełożyło się na dalszy wzrost cen. Deweloperzy znów poczuli wiatr w żagle i ruszyli z odłożonymi oraz wstrzymanymi budowami.
Jakie będą kolejne lata? Możliwe, że czeka nas powrót do normalności. Koszty budowy rosną, ale znacznie mniej gwałtownie. Polacy zarabiają lepiej i chcą kupować mieszkania. Jednocześnie nowy rząd nie podał jeszcze szczegółów dot. nowego programu wspierającego zakup swojego M. W niepewnych (choć ostrożnie optymistycznych czasach), warto zapoznać się z opiniami ekspertów – zapraszamy do lektury Indeksu Koniunktury HREIT za kwartał IV 2023 r.
